Bağ ve Bostanları ile Tokat İlimiz

 Bağ ve Bostanları ile Tokat İlimiz

Bu havası hoş şehrin dört tarafında,bahçe ve bostanlar içinde sular akar. Bu bahçelerde bülbüllerin ötüşü, insan ruhuna sefa verir. Meyveleri lezzetli ve lâtif olup, her tarafa hediye olarak gönderilir. Her bağında birer köşk, havuz, fıskiye ve çeşitli meyveler bulunur. Halkı zevk ehlidir. Gariplerle dostturlar; kin tutmaz, hile bilmez, deryadil, haluk, selim ve halim insanlardır. Herkese iyi zanda bulunurlar, iyi geçinirler, hayırlı yapılar yaptırmaya hevesleri çoktur. Camii, saray, köşk ve imaretleri o kadar güzel ve metin olur ki, buralara girenler hayran olurlar çok ucuzluk bir yer olup dünya yüzünde eşi yok gibidir.

Yılın her zamanında halkının nimetleri boldur. Hacı Bektaş Veli’nin hayırlı ve bereketli duaları ile bu eski tarihi şehir, “ALİMLER KONAĞI, FAZILLAR YURDU ve ŞAİRLER YATAĞIDIR…” EVLİYA ÇELEBİ Seyahatname (Cilt: 5 Saife: 6970)Böyle diyor Evliya Çelebi Tokat hakkında M.Ö. 4000 yıllarından başlayarak 14 devlet ve birçok beyliğin yaşadığı ve egemen olduğu Tokat; geniş ve sulak vadilerle bunlar arasındaki geçitlerden oluşan bereketli alanların tam orta yerinde orta yerinde .Kalkotik ve ilk tunç çağlanndan sonra Büyük Hitit Devletinin doğu federasyonlarına bağlı birçok kentin geciş noktasında yeralmaktadır.

Yeşilırmak’ın kolları Kelkit, Tozanlı ve Çekerek kolu vadileri boyunca kurulması ile başlayan, Pers ve Pontus döneminde doruğa ulaşan derebeylik dönemi, Tokat, Niksar, Zile ve Turhal’da en tipik ve güçlü şeklini almış.
Evliya Çelebi’nin uzun uzun anlattığı gibi “Tokat’ın bağ bahçe ve ovalan Osmanlı or dulannın konaklama ve gıda ambarı olmuş, bakırcüık, ipekçilik, pamuklu dokuma ile çeşitli sanayi ve el sanatlan gelişmiş, iş hanlan ve çarşıları Bağdat, Bursa ve Halep’teküer ile kıyaslanır olmuştur.” ifadeleri bunun kanıtıdır. ,
6000 yıllık tarihi boyunca üzerinde bann dırdığı medeniyetlerin izlerini taşıyan Tokat; çok çeşitli ve zengin bir kültürel yapı üe yoğrulmuştur. Hititlerden günümüze kadar üzerinde yaşamış tüm medeniyetlerin izlerini bulmak mümkün. Maşat höyükte ki Hitit şehri, Roma, Bizans döneminden kalma Se baptapolis yerleşim bölgesi, Tokat Kalesi, Taşhan, Beysokağı, Hıdırlık köprüsü, Alipaşa hamamı ve Ali paşa Camii gibi daha birçoklarını sayabileceğimiz tarihi ve kültürel zenginliklerimiz ili daha da güzelleştiriyor. Yüzyıllardır bozulmadan günümüze ulaşan gelenek ve göreneklerimiz, yemek kültürü, giyim kültürü, folklorik değerler, bakırcılık, yazmacılık, halı kilim ve kumaş dokumacılığı günümüzde de aynı disiplin ve aynı hevesle yapıla gelmiş. Reşadiye’de bulunan Selemen Yayla Pazan’nda hala değiş tokuş usulü alışveriş yapılıyor. Halkımızın sevincini, hüznünü, sıkıntılarını, mutluluğunu motif motif işleyen folklorik değerlerimiz, Omuz halayı, Geyik oyunu, Ellik halayı, Çekirge oyunu, Tokat ağırlaması, Maşat Halayı ve Semah oyunu gibi daha onlarcası bulunan oyunla nmızın her birinin arkasında bir sosyal olgu yatmaktadır. Orta Asya Türk giyim kültürünün hiçbir değişikliğe uğramadan günümü ze kadar gelmesi ve bu kültürün bazı köylerimzde hale yaşatılmaktadır.

Geniş Bindallı denilen boy elbisesine kırsal kesimlerde sık sık rastlamak mümkündür.
ilimizin yemek kültürü de oldukça zengin ve iştah açıcıdır. Tokat Kebabı, etli dolma, bakla dolması, keşkek, gendüme çorbası, bacaklı çorba, cevizli çörek, bezli sucuk, bat gibi yemeklerin yanında Tokat şarabı da soframıza ayn bir renk katmaktadır. Özellikle dünyada sadece Tokat’ta üretilen Mahlep şarabının içimi ayrı bir zevktir.
TOKAT KALESİ
Tipik bir orta çağ kalesidir. Anaitis mezhebine bağlı Comana Pontica (Gümenek) yerleşim yerinde baskı gören Hıristiyan halk göç ederek 10 km batıdaki, bugünkü kalenin olduğu yere yerleşmişlerdir. Tabii yapısı üe savunmaya elverişli olup uzun yıllar Bizans imparatorluğu’nun önemsiz bir yerleşim yeri olmuştur. Malazgirt Zaferi’nden sonra Türk hakimiyetine giren kale (Tokat) önem kazanmıştır. Danişmendlüer ve Selçuklu larTn önemli kentlerinden biri olmuş, imar ve kültür faaliyetleri bakımından sayılı merkezler arasına girmiştir. Dışkale sur duvarları tamamen ortadan kalkmışken, içkale duvarlarının bir bölümü ayaktadır. Duvarlar ve üzerindeki yapı kalıntılanran tamamına yakını Danişmendli ve Selçuklu dönemlerine aittir. Ortaçağ kalelerinin vazgeçilmez unsuru olan su yolu Tokat kalesinde de var olup, ağız kısmına kadar dolmuştur.
ALİ PAŞA HAMAMI
Tokat il merkezi, GOP Bulvarı üzerindedir. Ali Paşa külliyesinin bir yapısıdır. Ali Paşa, Kanuni Sultan Süleyman’ın oğlu Şehzade Beyazid’in damadıdır. Beyazid babasına isyan ettiği için öldürülmüş, damadı Ali Paşa da II. Selim zamanında Söngüt Çayırında (Söngüt Köyü) idam edilmiştir. Kadın ve erkek bölümlerinin bulunduğu yapı, çifte ha mam tarzında olup klasik Osmanlı hamam mimarisinin tüm özelliklerini taşımaktadır. Tamamen kesme taştan yapılmıştır.
Yazmacılık geçmişte türünün en güzel örneklerini Tokat’ta vermiştir. Evliya Çelebi Tokat yazmaları için “Beyaz pembe bezi Diyarı Lahor’da yapılmaz. Güya altın gibi mücelladır. Ka lemkar basma yüzü, münakkaş perdeleri gayet memduh olur” der ve övgüyle söz eder. Türk El Sanatlan içinde çit, yemeni/ çevre, çember deyimleri üe tanıdığımız yazma yıllar boyunca kadınlarımızın baş örtüsü olmuştur. Türkülere ve manilere konu olan yazma, bir Almus türküsünde san rengi ile dikkat çekerken, bir maninin sözlerinde desen ve çiçekleri ile dile gelir.
Anadolu’nun yemyeşü, şirin bir ili olan Tokat’ta “Karakalem” ve “Elvan” olmak üzere iki tip yazma basılmaktadır. Desen ve kompozisyon yönünden doğal bir görünüş hakim olan Tokat yazmarı doğadaki motifler özelliklerinden hiçbir şey kaybetmeden, stilize edüerek kalıp üzerine aktanlmıştır. Tokat’ın karakteristik motifleri, tüm özellikleri üe birlikte yazmalara yansıtılmış, doğadan alman bitkisel motifler, çiçek ve meyve motifleri kalıp ustasmca başardı bir kompozisyon içinde kumaş üzerine aktanl mıştır. Meyve çeşidi bol olan Tokat’ın bu özelliği yazma desenlerine konu olmuş, elması, üzümü, kirazı ve çiçekleri motifler halinde yer alarak desenlere kaynaklık etmiştir.
Desenler, ağaç kalıplara kalıp ustasmca bir nakış gibi işlenerek aktarılır. Kalıp oymacılığı sabır ve el becerisi ister. Herkes yazmacı olur ama, kalıp ustası olamaz. En güzel kalıplar ise ıhlamur ağacından oyulur.

BAKIRCILIK

Tokat’ta bakır işleme sanatı Osmanlı Dönemi’nde bir hayli gelişmiş olup, bu konuda adından söz ettiren önemli merkezlerden biri olmuştur. Ergani’den getirilen ham bakırlar, şimdiki yetiştirme yurdu’nun bulunduğu alandaki < Kalhane> de işlenmekte, Sulusokaktaki esnafın marifetli ellerinde her biri birer sanat eseri olarak vücut bulmaktadır.
Bakırcılık sanatı son zamanlarda önemini kaybetmesine rağmen ilimizde işlenen bakmn kalitesi ve şekil bakımından estetik ve zengin çeşitliliği nedeniyle Anadolu şehirleri içerisinde ayncalıklı yeri vardır.
Halen ilimizde dövme tekniği ile yapılmakta olan mutfak eşyası ve hediyelik eşya (leğen, ibrik, kazan, tava, tas, sini, vb.) olarak üretilmektedir. Ancak, geçmişteki kullanım yoğunluğunun yerini plastik, alüminyum ve çelik malzemeye bırakmıştır.

Tokat Mutfağı
Tokat’ın verimli toprakları Tokat mutfağının zenginliğini oluşturur. Orta Anadolu’ya özgü unlu besinlerin yanı sıra, yöre mutfağında sebze ve meyva da önemli yer tutar. Tokat mutfağında asma yaprağı yaygın ve değişik biçimlerde kullanılır. Yaprak sarması, cevizli bat, bakla dolması bunların başlıcalandır. Kazova üzümü, zile pekmezi ya da cevizli şeker sucuğu Tokat yöresi ile özdeşleşmiş tatlardır.

Tokat Kebabı
Taze kuzu eti, kuyruk yağı, patlıcan, domates, yeşil biber, patates, soğan, sarımsak ve özel pişirilmiş kebap pidesi kullanılarak yapılan ilimize has enfes bir yemektir. Özel kebap ocaklannda yapılır. Küçük parçalar halinde kesilen etler baharat, biber ve soğanla terbiye edildikten sonra hafif yağlanmış şişlere takılmak üzere bekletilir. Şişlerin en başına et ve sebzelerin düşmemesi için patlıcanın sap kısmı takılır. Şiş üzerine bir et bir sebze ve sebze aralanna bir parça kuyruk yağı ve bir iki diş sanmsak dizilir. Patlıcanların kabuğu alınmaz yandan kesilmiş ve uzun selvi doğranmış patlıcanlar önceden hafifçe tuzlanmalı dır. Birkaç şişe de etler müstakil olarak takılır.
Kebap ocağının ortasında bulunan yatay demire şişler asılır. Fınnın iki tarafında bulunan yatay bölümde yanan odunlann ateşi ile pişmeye bırakılır. Fın mn alt kısmında bulunan şaç tepsiye damlayan yağlar toplanır, özel pişirilmiş pideler bir tepsiye yayılır. Pişen etler ve sebzeler bunun üzerine sıyrılır. Tepsinin ortasına pişen domatesler konulur. Üzerine toplanan yağlardan gezdirilerek servise alınır.

Tokat’da Bunları Yapmadan Dönmeyin

■   Ballıca Mağarası’nı,

■   Almus Barajı’nı,

■   Reşadiye Kaplıcasını ve

■   Topçam Yaylası’nı görmeden…

■   Tokat Kebabı’nı, Cökelikli’sini yemeden,

■   Bacaklı Çorbasını içmeden,

■   Bat’ının tadına bakmadan

■   El Sanatları’nı görmeden

Nerede kalınır?

■   Büyük Tokat Oteli Demirköprü mevkii

■   Burcu Otel

■   Gündüz Otel

■   Belediye Oteli

■   Taç Oteli

■   Camlıca Oteli

Tokat’da Ne Yenir?

Tokat Kebabı, Etli Dolma, Bakla Dolması, Keşkek, Gendüme Çorbası, Bacaklı Çorba, Cevizli Çörek, Bezli Sucuk, Bat gibi yemeklerin yanında Tokat şarabı da sofralara ayrı bir renk katmaktadır. Özellikle dünyada sadece Tokat’ta üretilen Mahlep şarabının içimi ayrı bir zevktir.

Tokat’da Ne Alınır

Yazmacılar Çarşısı, Bakırcı, Zurnacı, Çarıkçı gibi el sanatlarının

üretildiği çarşılarda pek çok hediyelik eşya alınabilir. En ünlüsü tahta baskı ile boyalı yazmalardır.

Karayolu: Tokat’a ülkenin her yerinden ulaşmak mümkündür.

Otogar

Tel: (356) 214 22 21 Havayolu: Tokat- Turhal karayolunun – 17. Km. sinde yer alan Tokat Havalimanından İstanbul – Ankara bağlantılı tarifeli uçak seferi düzenlenmektedir.

AtlasJet (Online Bilet Satışı) 0 356 444 0 387

Demiryolu: Sivas – Samsun hattında çalışan DDY bağlantılı trenler Artova, Zile ve Turhal ilçelerinden yolcu almaktadır.

Ballıca Mağrası

Baüica Magarasi Orta Karadeniz Bölgesinde bulunan Tokat’in bir kasabasi olan Pazar’in güneyinde 8km boyunca uzanir.

Yüzey jeolojisi ve mağara harita- landirma çalismalari Ocak 1992’de baslamis ve Ocak 1995’te tamamlami- stir.Magara galerileri Mağara Arastirma Derneği tarafindan 1992’de haritalandirilmistir. Sonraki bari- talandirmalar, Türkiye Maden Tetkik ve Arastirma’nin (MTAjgenel yönetimi altinda, 1994’te Mağara Arastirma Projesi’ne bagli bir takim tarafindan yürütülmüstür.Tamamlanmamis oriji­nal harita yapilirken derlenen MTA haritasindan destek alinmistir.

Ballıca Magarası Tokat Dagi’nin başkalaşmiş şistleri üzerinde uzanan karstik kristal kireçtasiyla oluşmuş­tur. Magaranin içerisinde yer alan kristalleşmiş kireçtaşı kütlesinin yüzey alani yaklasik 30 hektardir.Tektonizın ve karstiklesmenin sonucu olarak, bu oluşumun derin yerlerindeki çözelti bosluklari mağaraya bir yükselti saglamistir.Kireçtaslarinin sinirli yüzey boyutuna rağmen bilinen mağa­ra ¿80m. uzunluğunda ve geniş kap- samli karstiklesme gösteren 6.500 metrekarelik bir alani kaplamaktadır.

Bu çalisma Ballıca Mağarasının hidrojeolojik ve mağara Özelliklerini test etmek üzere başlatılmıştır. Çalismalarin sadece bu safhasının tamamlanmasina rağmen, mağara birçok ziyaretçiyi çekmeye devam ede­cektir, çünkü magaranin her bölümü mağara şekilleri açisindan oldukça zengindir.

Tokat havaalanının yılan hikayesi

Tokat Havaalanı, 1995 yılında vali Recep Yazıcıoğlu’nun önderliğinde ma­halli imkânlarla Tokat’ta yapılan hava alanıdır. Tokat şehir merkezine 20 kilo­metre uzaklıkta olup, ulaşım otobüs ve taksi ile sağlanabilmektedir.

31 Ocak 2002 tarihi itibariyle geçici olarak sivil hava trafiğine kapatılan To­kat Havaalanı, Hazine müsteşarlığının onayı ile 11 Nisan 2006 tarihinde, yeni­den sivil hava ulaşımına açılmıştır.