Franz Kafka Kimdir ?

Franz Kafka Kimdir ?

Sorgulamayı, sorgulatmayı ve cevaplan yine bizzat kendimize arattırmayı başarabilmiş bir yazardır Franz Kafka. Cehalet erdem değilse, Kafka okumak şarttır. Özellikle hayat ve düzen üzerine daha çok düşünmeye, irdelemeye mecbur olduğumuz şu zamanlarda…

Gregor Samsa bir sabah bunaltıcı düşlerden uyandığında, kendini yatağında dev bir böceğe dönüşmüş olarak buldu…Ve Gregor’un hikâyesi beni Kafka’nın aynalar dünyasına götürdü. Ben de hayata bir başka açıdan, bir başka aynadan baktım.

Modem Alman edebiyatının büyük isimlerinden Franz Kafka, bir çok diğer ismin aksine yaşamı boyunca pek tanınmamıştır. Tüm dünya onu, ölümünün ardından yakılmasını vasiyet ettiği, fakat yakın arkadaşı Max Brodlın küçük bir ihanette bastırdığı yazılarıyla tanımıştır. Bense onu ve iç dünyasını “Dönüşüm” adı hikâyesiyle tanıdım, Kafka kendi yaşantısından kareleri yansıttığı öyküde, aynı zamanda kişisel ve toplumsal dönüşümleri anlatıyor. Dönüşüm aslında geç kalrraş bir fiziksel değişimin ve toplu­ma karşı kişisel bir manifestonun hikâyesi. İnsan, Kafka’nın bu hikâyesini okurken şaşırıp, yer yer ürperiyor ama bir yandan da kendni hazin bir kabuflenişie olağanlığın kollarına bırakıyor. Kafka’nın başarısı da buradan kaynaklanıyor.

Franz Kafka ve Gregor

Hikâyenin ana karakteri, Gregor Samsa, geçi­mini tek başına kendisinin sağladığı, annesi, babası ve kız kardeşinden oluşan çekirdek aile­siyle birlikte yaşamaktadır. Tıpkı tüm hayatını ailesiyle geçiren Kafka gibi… Bir firmada gezici pazarlama elemanı olarak çalışan Gregor, me­muriyet hayatından nefret etmektedir fakat ailesi için tüm titizliğiyle çalışmakta, toplum ve ailesi tarafından kendisine edilen zulümlere katlanmaktadır. Gregor babasının borçlannı kapatmak, kız kardeşini konservatuara gönder­mek ve tüm ailesi için para biriktirmek için gece gündüz demeden çalışmaktadır. Diğer aile birey­lerinin konuşmalarına kulak kabartan Gregor, ailenin ondan habersiz borçlannı çoktan kapatmış olup, gizli saklı para biriktirmeye bile boşladığını öğrenmiş olur. Tüm benliğini adadığı ailesi onu açıkça kullanmıştır.

Bir gün uyandığında kenefini bir böceğe dönüşmüş halde bulmasıyla Gregor’un tüm hayatı yeniden şekillenmeye başlar. Böceğe dönüşmesinin ardından, Gregor dönüşümün kaygısını yaşayacağı yerde, işe geç kaldığından strese girer. Böoekleşmesi olağan deği midir sizce de? Yani fiziksel olarak bir böceğe dönüşen Gregor, içinde aslında neyse, dışında da o olmuştur. Ruhen zaten bir böcektir Gregor Bir nevi böcekleştirilmiş ve toplum tarafından içi çürütülmüştür. Bu bakımdan, dışsal bir adaptas­yondur onun dönüşümü. Dönüşümden geri kalan ise yalnızca zihinsel bir uyanış…

Zamanla da aile içindeki baskı ve otorite ortamı katlanılmaz hale gelir Gregor için bu, Kafka’nın diğer eserlerinde de işlediği baba-oğul ilişkisi ve kuşak çatışmasının bir sunumudur. Kendi hayatında bizzat tecrübe ettiği bu çatışma, bir yazar olarak Kafka’nın kalemini güçlendiren fak­törlerden biri olmuştur öyle ki, Kalka hayatı boyunca beklentileri aşma baskısını üzerinde hissetmiş, babası Hemann Kafka’nın baskıcı ve otoriter kişiliği yüzünden kendi isteklerini tam anlamıyla gerçekleştirememiş, serbestçe yazı yazıp, yazar kimliğini tam anlamıyla benimseyememiştir. Dolayısıyla, Kafka küçüklüğünden itibaren babasına karşı bir nefret beslemiştir.

Franz Kafka ve Kızkardeşi

Hikayede, Gregor’un dönüşümü diğer aile birey­lerinin dönüşümünü de beraberinde getirir. Gregor çalışmayı bırakmak zorunda kalınca, babası ve kız kardeşi evin geçimini sağlamak için çalışmaya başlarlar. Gregor’un pasif ve tembel babası canlanmış ve dinçleşmiştir. Kız kardeşi Grato ise aile İçerisinde güçlenmiş ve söz sahibi olmuştur. Bir yandan da kendine olan öz güveni artmaya başlamıştır.

Gregor bir gün odasından çıkma gafletinde bu­lunur. Onu gören babası Gregor’u kovalamaya ve üzerine elma fırlatmaya başlar. Elmalardan biri sırtına saplanır ve enfeksiyona neden olur. Kötüleşen enfeksiyon ve açlık nedeniyle Gregor neredeyse toptrdayamayacak hale gelir Brafındakier tarafından gittikçe daha nsafsız br muameleye maruz kalan Gregor, yavaş yavaş böcek kabuğunun atada, İnsan kiniğini de yitir­meye başlar. Gerçi etrafındaki insan görünümlü insarlar bataklığında, Gregor onlardan daha insandır aslında Kafka bunu, Gregor’un Grete keman çalarken müziğe dağar vermeyen pansiyonerlere verdiği tepki üzerinden ifade eder.

Grete sonunda evlerindeki bu böceğin kardeşi Gregor’la hiç bir ilgisi olmadığına karar verir “Gregor olsaydı çoktan kendi yükünü yüklenir, sevgisinden çeker giderdi,” diye söylenirken, ondan kurtulmaları gerektiğini dile getirivenr Bu, Gragor’un ruhuna saplanan son bıçak olur Gragor’un ölümünün ardından aile bireyleri üst­lerinden bir yük kalkmış gibi hissederler ve geleceğe dair planlar yapmaya başlarlar. Çok kısa zamanda Gregor’u unutur, onun anısını hayatlanndan çıkarırlar.

Franz Kafka ve Toplum

Aslında burada Kafka’nın sözünü ettiği hayvan insanın ta kendisidir Gregor toplumun monoton ve dayatmacı yapısına baş kaldırarak, günden güne kendini toplumdan soyutlamaya başlamıştır. Buıada Kalka, hızla modernleşen ve devinen bir toplumun içinde, yalnızlaşan insanın portresini çizmiştir bir bakıma. Portrede alışılmışın aksine insanın yerini bir böcek almıştır. Baş kaktıran insanı dışlayan toplum da tepki olarak böcekliği tasdiklemiştir Gregor’un beni şaşırtan tarafı ise onun bu dışlanmayı usulca kabullenişiydi. Sanki tavırlarıyla “Artık ne olacak­sa olsun!” der gibiydi. Her ne kadar toplum, sürüden aynlanı ezse de, çizginin dışına çıkan birey Gregor kendi safını tutuyor ve düşüncelerinin arkasında durmayı seçiyordu

Kalka toplumun ve hayatın ona dayattıklarına karşı açık açık savaşmaktan ziyade, ortan önce içinde irdeleyip, sükûnetle yine kendi içinde çözmeyi yeğliyor Kafka yı benim gözümde asil yapan da bu oluyor Kendinden emin direnişi.. “Anlamaya başlamanın ilk belirtisi ölme isteğidir der Kafka. İşte tam da bu yüzden ölür Gregor aslında

Sorgulamayı, sorgulatmayı ve cevaplan yine bizzat kendimize arattırmayı başarabilmiş bir yazardır Franz Kafka. Cehalet erdem değilse, Kafka okumak şarttır. Özellikle hayat ve düzen üzerine daha çok düşünmeye, irdelemeye mecbur olduğumuz şu zamanlarda…

s